Wielka rewolucja – czas rozwoju energetyki w XIX i XX wieku

[1] Elektrociepłownia „Ołowianka”, Dziennik Bałtycki
[7] Protest dla ochrony środowiska na kominach dawnej wędzarni „Koga” w Helu. Dla ludzi i środowiska.
[10] Oczyszczalnia Wschód w Gdańsku. 25 lat dla ludzi i środowiska.

Historia mądrością czyli istota ochrony środowiska w energetyce

Pierwsze elektrownie w Gdańsku

Rewolucja przemysłowa jest związana z wynalezieniem maszyny parowej, dzięki której można było zastąpić pracę ludzkich mięśni i końskich zaprzęgów przez maszyny, między innymi w rolnictwie, przemyśle czy transporcie. Wraz z nastaniem rewolucji przemysłowej zaczęło powstawać coraz więcej wynalazków w tym związanych z elektrycznością. Żarówki , spawarki, silniki i maszyny elektryczne ułatwiały ludziom życie. Aby jednak miedziane cewki wprawić w ruch lub doprowadzić do żarzenia się wolframowych żarników, niezbędne jest dostarczenie energii elektrycznej. Energii produkowanej w elektrowniach. Tereny polskie także nie ominęła rewolucja przemysłowa i wraz z nią powstawać zaczęły elektrownie węglowe.  

[1] Elektrociepłownia „Ołowianka”, Dziennik Bałtycki

W 1899 roku na wyspie „Ołowianka” (gdzie w XVI wieku mieściły się składowiska ołowiu) postała pierwsza gdańska elektrownia. Jej główny budynek od strony Motławy imponował dekoracyjną neogotycką fasadą, która była bogato zdobiona rozetami, flankami, wieżyczkami i „basztami”, co cechowało budownictwo przemysłowe XIX wieku. Elektrownia w 1962r. została przekształcona w elektrociepłownię. Przez lata elektrownia był modernizowana i rozbudowywana.

[2] Tramwaj elektryczny w Gdańsku na początku XX wieku, "Tramwajem przez Gdańsk"

Aby mogły powstawać nowe trasy tramwajów, w 1899 w Nowym Porcie przy ul. Władysława IV uruchomiono elektrownię dla tramwajów. Prąd, który był uzyskiwany w  elektrowniach, sprzedawano także do gospodarstw domowych oraz fabryk. Dzięki rozwojowi sektora energetyki możliwa była elektryfikacja miast a później także i wsi. Widok rozświetlonych ulic, elektrycznych tramwajów, wirujących maszyn i urządzeń elektrycznych w fabrykach nie byłby możliwy bez budowy elektrowni zaś później całego krajowego systemu elektroenergetycznego.

Rozwój energetyki na Pomorzu

Na tym nie kończy się jednak rozwój energetyki w okolicy obecnego trójmiasta. W 1936 roku nastąpił rozruch Elektrowni Gdynia 1, zaś w 1942 roku rozruch Elektrociepłowni Gdynia 2. W kolejnych latach następował dalszy rozwój energetyki poprzez powstanie Zespołu Elektrociepłowni Wybrzeże, rozruch Elektrociepłowni Gdańskiej w 1970 roku czy też połączenie powstałych wcześniej 5 elektrociepłowni w jedną spółkę w 1974 roku.

[3] Elektrociepłownia w Gdańsku, wikipedia.org
[4] Wzrost zużycia energii elektrycznej w Polsce, na postawie: Wysokie Napięcie.

Wzrost zużycia energii elektrycznej był lawinowy przez wiele dziesięcioleci. Dzięki rewolucji przemysłowe j i elektryfikacji możliwe stało się rozświetlenie ulicznych latarni nocą, uruchomienie pralki automatycznej czy też włączenie odkurzacza w domach lub sprężarki przemysłowej w fabryce. Entuzjazm związany z rozwojem przemysłu i techniki był wielki. Powstawało coraz więcej elektrowni, elektrociepłowni, fabryk i innych zakładów. Każdy kij ma jednak dwa końce. Ulatniający się dym z kominów przemysłowych i kamienic oraz później także z coraz liczniej pojawiających się na drogach samochodów, zawierał szkodliwe dla zdrowia tlenki siarki, azotu oraz pyły. Z innych rur spływały ścieki z odpadów przemysłowych do rzek i morza. Ludzie wdychali coraz bardziej zanieczyszczone powietrze oraz pili coraz bardziej skażoną wodę. 

Wskazówki tykającej ekologicznej bomby coraz szybciej posuwały się do przodu. W pewnym momencie sytuacja zaczęła być na tyle groźna, że zaczęto obierać inny kierunek. Mowa o nim w sekcji Duży problem. 

Strona internetowa została stworzona wyłącznie w celach edukacyjnych i nie może zostać wykorzystywana do celów komercyjnych zarówno w części jak i w całości

Bibliografia:

[1] https://dziennikbaltycki.pl/25lecie-wylaczenia-z-eksploatacji-elektrocieplowni-olowianka-w-gdansku-teraz-jest-tam-wyjatkowa-filharmonia/ga/c3-16361527/zd/57152305

[2] “Tramwajem przez Gdańsk” Sebastiana Zomkowskiego

[3] https://pl.wikipedia.org/wiki/Elektrociep%C5%82ownie_Wybrze%C5%BCe

[4] Import energii elektrycznej do Polski był w 2018 najwyższy w historii – WysokieNapiecie.pl

[7] Dla ludzi i środowiska, Tomasz Słomczyński, WFOŚiGW w Gdańsku, 2017

[10] 25 lat dla ludzi i środowiska, Kosycarz Foto Press, WFOŚiGW w Gdańsku, 2018